Toen ik in 2010 net begon met onderwaterfotografie...
Vlak voor onze allereerste duikvakantie naar Maleisië in 2010 had ik voor de Olympus E-330 spiegelreflex die ik toen nog in mijn bezit had een Ikelite onderwaterhuis inclusief (kleine) Ikelite flitser aangeschaft. Ondanks dat ik best goed bekend was met de werking van de camera zijn alle foto’s van de eerste 2 dagen in de prullenbak belandt. Voor mezelf had ik een bepaald (misschien een op dat moment nog te ambitieus) beeld gevormd van het soort foto’s wat ik wilde gaan maken.

De grootste problemen waar ik toen tegenaan liep:
- Alle instellingen op de automatische stand en dan hopen dat het goed gaat. Het bleek helaas niet zo makkelijk te zijn. Gevolg was alleen maar over- en onderbelichte foto’s.
- Vervolgens bleek ik toch te weinig gevoel te hebben bij het handmatig aanpassen van bijvoorbeeld ISO, sluitertijd en diafragma. Wat dan zeker niet handig werkt is met alle instellingen tegelijk te gaan rommelen.
- Weinig tot geen ervaring met het bewerken van foto’s. Ik was wel zo slim geweest ze in RAW te maken maar als je vervolgens niet weet hoe je de foto’s een beetje handig kan bewerken wordt het toch een lastig verhaal.
Na een paar duiken pure frustratie ging het ietsje beter het bleef vooral “trial and error”. Hier is te zien wat het uiteindelijke resultaat is geweest.
Om in het vervolg deze teleurstelling en frustratie te voorkomen heb ik toen een tweetal onderwaterfotografie cursussen gedaan. Eerst een beginners en later die voor gevorderden. Achteraf gezien spijt gehad dat ik niet op zijn minst de beginnerscursus had gevolgd op het moment dat ik mijn eerste onderwaterhuis kocht.
Tips en tricks
Camera:
- Ken je camera zodat je blindelings de belangrijkste instellingen (diafragma, sluitertijd en eventueel ISO) aan kunt passen.
- Vergeet niet e.e.a. ook uit te proberen met de camera in het onderwaterhuis. Ondertussen heb ik mijn uitrusting geüpgrade naar een Canon 7D (wederom met Ikelite behuizing) en niet alle draaiknoppen op de camera kunnen met de behuizing worden bediend. Wanneer je dit op voorhand ontdekt kun je tijdig een plan B bedenken.
- Stel in elk geval handmatig de sluitertijd en het diafragma in. Tegenwoordig begin ik met een standaard configuratie van waaruit ik verder werk. De sluitertijd op 1/80 en het diafragma op F8 of 11 levert vaak al prima resultaten op. De uitgangssituatie laat ik wel afhangen van de gebruikte lens, groothoek of macro.
- Wanneer de belichting niet goed is begin ik altijd met het aanpassen van het diafragma en pas daarna de sluitertijd (deze instelling is niet relevant zonder omgevingslicht).
- De ISO zet ik op maximaal 200.
- Bij een spiegelreflex camera: gebruik de viewfinder in plaats van de liveview op het scherm.
- Beter voor het batterijverbruik.
- Je ziet op deze manier (onder water) veel beter wat je doet. Zeker als je wat dichter bij de oppervlakte zit en er veel natuurlijk licht op het scherm valt.
- De camera reageert gevoelsmatig trager bij gebruik van de live view. Wellicht is dit bij nieuwere camera’s geen probleem meer?
- Nadeel kan zijn dat je jezelf soms in een onhandige positie moet zien te manoeuvreren om goed door de viewfinder te kunnen kijken. Er zijn voor de meeste merken behuizingen wel externe viewfinders ontwikkeld om dit makkelijker te maken maar deze zijn niet goedkoop (denk aan zo’n € 950).
Flitsers:
- Eén of meerdere flitsers zijn eigenlijk noodzakelijk om een beetje leuk te kunnen fotograferen. Onder water ben je op enkele meters diepte al zo goed als alle kleur kwijt. Zelfs als je in RAW fotografeert kun je kleuren die er niet zijn ook niet herstellen. Met een flitser kun je ook op grotere diepte nog kleurrijke foto’s maken.
- De TTL functie van Ikelite werkt prima en kan dus goed worden gebruikt. Tegenwoordig vind ik het persoonlijk echter wel prettig om ook hierover volledige controle te hebben en schakel ik bijna standaard over op handmatig.
- Kleurtemperatuur flitser /lamp (als je niet in RAW fotografeert):
- Macro (korte afstand): waarde witbalans lager instellen dan de kleurtemperatuur van de flitser.
- Groothoek (grotere afstand): waarde witbalans hoger instellen dan de kleurtemperatuur van de flitser.
- Experimenteer en probeer dingen uit.
Algemeen:
- In het begin was ik zelf geneigd behoorlijk wat afstand te houden. Niet handig om de volgende redenen:
- Flitslicht heeft, zeker onder water, een erg beperkt bereik.
- Een grotere afstand betekent ook meer stofdeeltjes etc. die zich tussen jou en het onderwerp kunnen bevinden en daarmee de foto kunnen verpesten.
- Dus kruip zo dicht mogelijk richting het onderwerp en als je denkt er dicht genoeg op te zitten ga je nog een stukje dichterbij. Met mijn groothoeklens kan ik bijvoorbeeld wel tot enkele centimeters benaderen. Flitser(s) blijven dan ook bruikbaar 🙂
- Het ligt misschien erg voor de hand maar vergeet niet je omgeving (buddy, potentiele gevaren etc.) goed in de gaten te houden.
- Nog een open deur: houd ook rekening met andere duikers. Die willen misschien ook wel een paar foto’s maken of gewoon even kijken.
- Vergeet ook niet te letten op je drijfvermogen. Niemand wordt blij van stofwolken, zeker niet als je aan het fotograferen bent.
Mijn huidige set
- Canon EOS 7D camera
- EF-S 10-22mm f/3.5-4.5 USM lens voor groothoek
- EF 100mm f/2.8L Macro IS USM lens voor macro
- Ikelite behuizing en poorten
- Ikelite flitsers (DS160 en DS161)
- Ikelite vacuum pomp met drukmeter om te controleren of de behuizing goed is afgesloten
